تولید مثل در گیاهان دانه دار( تولید مثل جنسی) قسمت سوم |
رویش دانه
دانهها را موقعی رسیده میگویند که وارد زندگی خفیفی شده باشد. رسیدن دانه اساسا" از بی آبی شدید این اندام ناشی میشود. در این حالت ذخایر در آن انباشته میشود و سلولها آب خود را از دست میدهند. اتلاف آب عمدتا" به تعرق و عوامل خارجی دیگر بستگی دارد.
دانههای رسیده به اندام بیجان شباهت دارند. اما در بعضی تنفس بسیار ضعیف وجود دارد. ترکیبات ذخیرهای موجود در آنها اندکی تغییر میکند. هر قدر دانه در محیط خشکتری قرار گیرد زندگی آن کندتر است.پوست دانه در محیط خشک غیرقابل نفوذ، اما در محیط مرطوب قابل نفوذ میشود.
بی آب کردن دانه و قرار دادن آنها در محیط خلاء تمام مظاهر زندگی آن را زایل میکند ولی باعث مرگ دانه نمیشود.محروم کردن دانه از هوا و آب سبب زندگی نهانی حقیقی یا خواب شبیه مرگ میگردد.
دانهها، در حالت زندگی نهانی، نسبت به سرما، گرما و سموم مختلف مقاومت زیادی نشان میدهند. دانه وقتی قدرت رویش خود را از دست میدهد مرده محسوب میشود. طول عمر دانهها بر حسب گونه و شرایط محیط تغییر میکند. مثلا" دانههای بید و قهوه و کاکائو یک ماه، بادام زمینی یک سال، پیاز و اسفناج و لوبیا دو سال، گندم بیست و پنج سال زنده میمانند. بطور کلی دانههای روغنی نسبت به سایر دانهها عمر کوتاهتری دارند زیرا چربیهای موجود در آنها سریعتر فاسد میشوند.
رطوبت باعث فعال شدن زندگی در دانه میشود و به دنبال آن موجبات تغییرات شیمیایی ذخایر موجود در آن را فراهم میسازد.
انتقال از زندگی نهانی به زندگی فعال را رویش دانه میگویند. رطوبت، دما و هوا از جمله شرایط لازم برای رویش دانهاند.دانهها، موقعی که زندگی خفیفی را میگذرانند، محتوی کمی آنزیم هستند که به هنگام رویش فراوان و فعال میشود. مواد ذخیرهای موجود در دانهها تحت اثر این آنزیمها تجزیه میگردند. مثلا" آمیلازها و مالتاز، نشاسته را به گلوکوز تبدیل میکنند.سلولازها، سلولز را به گالاکتوز و یا مانوز(در خرما)مبدل میسازند. پروتئازها، پروتئینها را به اسیدهای آمینه مبدل میکنند. لیپازها، لیپیدها را به گلیسرول و اسیدهای چرب تجزیه میکنند. مواد حاصل از این تجزیهها به صورت ترکیبات محلول به حرکت در میآیند و به طرف گیاهک در حال رشد مهاجرت میکنند.
تولید مثل غیر جنسی در گیاهان و جانوران
اسفنجها، هیدرها، بسیاری از کرمها میتوانند با از دست دادن قطعاتی از بدن خود، که پس از جدا شدن از بدن مادر به افراد کاملی تبدیل میشوند، تکثیر حاصل کنند. در اغلب گیاهان نیز وضع به همین منوال است(قلمه زدن، خوابانیدن و...).در هیچیک از این حالات لقاح مطرح نیست و تولید مثل به طریق غیر جنسی صورت میگیرد. این روش نقش مهمی در تکثیر بسیاری از گیاهان ایفا میکند.
تولید مثل به وسیله هاگ در گیاهان و جانوران
واژه "هاگ" مصداقهای متعدد و گوناگونی دارد. یکی، سلولهای بسیار ریزی را گویند که دیواره مقاومی دارند.وقتی این هاگها جاندار تولید، و به تعداد زیاد توسط باد پراکنده میشوند، اگر در شرایط مناسب مانند رطوبت و دما و غذای کافی قرار گیرند تکثیر یافته و جاندار جدیدی را بوجود میآورند.
تولید مثل به وسیله دو نیم شدن در گیاهان و جانوران
جانور تک سلولی میتواند با تقسیم شدن تولید مثل کند. باکتریها، مخمرها(جوانه زدن)، جلبکها و به وسیله تقسیم سلولی تکثیر مییابند. یعنی وقتی که یک جاندار تک سلولی بطور کامل رشد میکند، به تدریج از وسط دو نیم شده و هر تک سلول به دو تک سلول دیگر تبدیل میشوند، و منشاء جاندار جدیدی میگردند.
shabahang...برچسب : تولید مثل در انسان,تولید مثل در حیوانات,تولید مثل در جانداران, نویسنده : 7hshabahang9 بازدید : 184