تولید مثل در گیاهان دانه دار( تولید مثل جنسی) قسمت اول

     گیاهان دانه‌دار یا اسپرمافیت‌ها، که گیاه شناسان به آن‌ها پیدازادان نیز می‌گویند، گیاهانی هستند که در آن‌ها تولید مثل جنسی به تشکیل دانه می‌انجامد و گیاه به وسیله‌ی دانه تکثیر می‌یابد. این گیاهان، که گروه و یا به اصطلاح گیاه شناسی «شاخه‌ی» عظیمی از جهان گیاهان را تشکیل می‌دهند، نیز بر اساس نهان بودن یا آشکار بودن دانه‌ها به دو گروه نهاندانگان و بازدانگان تقسیم می‌شوند. بسیاری از گیاهان گل‌دار، که یا به صورت علفی و یا درختی تقریبا"در همه جا دیده می‌شوند. مانند لوبیا، ذرت، کرچک، چنار، مرکبات، مو، خرما، بید، بلوط، جزء نهاندانگان محسوب می‌شوند.تعدا معدودی از گیاهان، که بعضی از نمونه‌های آن‌ها مانند کاج و سرو فراوان‌تر از نمونه‌های دیگرند، جزء بازدانگان هستند.بنابراین ملاحظه می‌کنیم که طبقه‌بندی گیاهان براساس ساختمان و وضعیت گل و دانه انجام می‌گیرد.هرگاه این تقسیم‌بندی را، که از دستجات بزرگتر شروع شده به طرف دستجات کوچک‌تر پیش می‌رود، ادامه دهیم بالاخره به گیاهان معینی نظیر آن‌چه در بالا به آن‌ها اشاره کرده‌ایم خواهیم رسید. مثلا" با توجه بیشتری به تقیسم‌بندی گیاهان ملاحظه می‌کنیم که رده‌ی نهاندانگان را به دو « زیر رده »تک لپه‌ای و دو لپه‌ای تقسیم می‌کنند.این تقسم‌بندی براساس تعداد لپه‌های دانه انجام می‌گیرد. از تک لپه‌ای‌ها، ذرت ، گندم و برنج و از دو لپه‌ای‌ها لوبیا، کرچک، نخود، عدس، ...را می‌توان نام برد.

     اندام‌های جنسی گیاه در گل قرار دارند که در گیاهی مانند لوبیا به ترتیب از خارج به داخل از پنج قطعه سبز رنگ به هم پیوسته به نام کاسبرگ، پنج قطعه رنگین جدا از یکدیگر به نام گلبرگ، ده میله کمابیش گرزی شکل به نام پرچم و یک بخش مرکزی به نام برچه تشکیل شده است. مجموعه کاسبرگ‌ها را کاسه گل، و مجموعه گلبرگ‌ها را جام گل، و مجموعه پرچم‌ها را نافه گل و مجموعه برچه‌ها را مادگی می‌گویند. مجموعه کاسه گل و جام گل، پوشش گل( گلپوش ) و مجموعه نافه ‌گل، اندام‌های جنسی نر، و مجموعه مادگی، اندام‌های جنسی ماده گیاه را تشکیل می‌دهند.در گیاه لوبیا و سیب، گل‌ها در درون پوشش خود هم واجد نافه‌ی گل و هم دارای مادگی هستند. این قبیل گیاهان را نر ماده ( هرمافرودیت ) می‌گویند. در گیاه ذرت و کرچک، پوشش گل یا فقط محتوی نافه گل و یا مادگی است؛ بنابراین در این قبیل گیاهان گل‌ها دو نوع‌اند:گل‌های نر و گل‌های ماده، گل‌های نر در انتهای ساقه و گل‌های ماده در بغل بعضی برگ‌ها قرار گرفته‌اند. چنین گیاهانی را یک‌پایه( مونوئیک )می‌نامند. در بید و خرما اصولا" دو نوع گیاه وجود دارد: گیاه نر یا پایه نر که فقط گل‌های نر به وجود می‌آورد. و گیاه ماده یا پایه ماده که فقط گل‌های ماده تولید می‌کند.چنین گیاهانی را دو پایه( دیوئیک )می‌نامند.